• مقدمه
• پیش‌گفتار
• درباره‌ی نسخه‌ی فارسیِ راهنما
• چگونگی استفاده از این راهنما
• درباره‌ی این نسخه
• همکاران
• قسمت ١: مطالب پایه
• الف) صدای دیجیتال
• ب) زیروبمی و فرکانس
• پ) شدت‌ها
• ت) رندُم

پیش‌گفتار

   سی‌ساوند یکی از مشهورترین و قدیمی‌ترین برنامه‌ها در زمینه‌ی برنامه‌نویسیِ صوتی است که در اواسط دهه‌ی ١٩٨۰ در موسسه‌ی تکنولوژی ماساچُسِت¹ توسط بَری ورکو² توسعه یافت. اما قدمتِ سی‌ساوند حتی از این هم بیشتر به گذشته برمی‌گردد و قابل قیاس با ریشه‌های کامپیوتر است: سی‌ساوند یکی از نوادگانِ مستقیمِ قدیمی‌ترین برنامه‌ی کامپیوتر برای سنتز صوتی، "میوزیک‌اِن"³، ساخته شده توسط مکس متیوز⁴، است. سی‌ساوند رایگان و متنباز⁵ است و تحت لیسانس اِلجیبیاِل⁶ توزیع شده است، همچنین توسط یک گروه مرکزی از توسعه دهندگان و حمایت یک انجمنِ جهانیِ وسیع‌تر به کار خود ادامه می‌دهد.

    سی‌ساوند از ٣٠ سال پیش در حال رشد و گسترش است. به ندرت می‌توان چیزی مربوط به صدا یافت که با سی‌ساوند انجامپذیر نباشد. شما می‌توانید به صورت نابهنگام رندر کنید⁷، یا به صورت بهنگام⁸ صدای زنده را پردازش و سنتز کنید. سی‌ساوند را می‌توانید از طریق می‌دی⁹ و اُاِسسی¹⁰، با استفاده از شبکه، به واسطه‌ی مرورگر و یا اِیپیآی¹¹ کنترل کنید. سی‌ساوند در بیشتر پلتفرم‌ها قابل اجراست: بر روی گوشی‌ها، تبلت‌ها و کامپیوترهای کوچک¹². در سی‌ساوند عظیم‌ترین مجموعه از ابزارهای سنتز و ویرایش صدا را با دقتی بی‌رغیب خواهید یافت.

   سی‌ساوند به طور همزمان "از مد رفته" و "مد روز" است.

   آیا یادگیری سی‌ساوند دشوار است؟ به طور کلی، یادگیریِ زبان‌های برنامه‌نویسیِ صوتی که محیطی گرافیکی دارند¹³، مانند پیوردِی‌تا¹⁴، مَکس¹⁵ یا رِاَکتُر¹⁶ در مقایسه با سی‌ساوند یا سوپرکُلایدر¹⁸، زبان‌های برنامه‌نویسی که به صورت متنی کدگذاری شده‌اند¹⁷، ساده‌تر است.

   در پیور‌دی‌تا، مکس و راکتر، این امکان وجود ندارد که شما مرتکبِ اشتباهی تایپی شوید که منجر به خطایی شود که معنای آن را متوجه نمی‌شوید. در این نرم‌افزارها شما بدون اینکه متوجه شوید  در حقیقت دارید برنامه‌نویسی می‌کنید و آنچه تجربه می‌کنید مشابه تجربه‌ی کاربری است که در یک استودیو تجهیزات مختلف را به هم وصل می‌کند. این رویکرد بسیار شگفت‌انگیز است اما زمانی که با پروژه‌های پیچیده‌تر سر و کار دارید، یک زبان برنامه‌نویسیِ مبتنی بر متن¹⁹ معمولاً برای استفاده و اشکال‌زدایی ساده‌تر است و بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند که به جای سیم‌کشی کردن بین سمبل‌ها با ماوس، با تایپ کردنِ کلمات و جملات، برنامه‌نویسی کنند.

   همچنین استفاده از سی‌ساوند به عنوان یک موتور صوتی، درونِ پیوردی‌تا و مکس بسیار ساده است. برای اطلاعات بیشتر به فصلِ "سی‌ساوند در دیگر اپلیکیشن‌ها" مراجعه کنید. (در دست ترجمه!)

   از میان زبان‌های برنامه‌نویسیِ صوتی که مبتنی بر متن هستند، سی‌ساوند بی‌اغراق ساده‌ترین است. نیازی نیست که یک مختصص علوم کامپیوتری باشید یا تکنیک برنامه‌نویسیِ خاصی را بدانید. اصول پایه‌ی زبان سی‌ساوند چیزی جز تبدیلِ سرراستِ یک الگوی جریانِ صوتی به متن نیست.

   به عنوان مثال، برای ایجاد یک نوسان‌گر سینوسی با بسامد 400 هرتز و دامنه‌ی 0.2، جریانِ سیگنال به این صورت است:

 

   یکی از روش‌های ممکن برای تبدیلِ گرافِ بالا به کُدِ سی‌ساوند در زیر آمده است:

  

     instr   Sine
aSig poscil  0.2, 400
     out     aSig
     endin

   

   نوسان‌گر، با آپکودِ poscil نمایش داده می‌شود. این آپکود، مقادیر ورودی‌اش را که دامنه (0.2) و بسامد (400) هستند، از سمت راست خود دریافت می‌کند. کُدِ مذکور، یک سیگنالِ صوتی به نام aSig ایجاد می‌کند که در سمت چپ poscil قرار می‌گیرد. aSig خود ورودیِ آپکود بعدی، out، است. خطوط اول و دومِ کد، روابط مذکور را درون یک ساز به نام Sine قرار می‌دهند.

 

   از ویرایشِ ششم سی‌ساوند²⁰ به بعد، می‌توان کد فوق را به صورت فشرده‌ترِ زیر نیز نوشت. این سبک نوشتن را "سینتکسِ فانکشنال"²¹ می‌نامند:

  

    instr Sine
out poscil(0.2, 400)
    endin

  

   یافتن منابعِ به‌روز که نشان دهند چه چیزهایی با سی‌ساوند امکان‌پذیر است معمولاً ساده نیست. مستندات و آموزش‌هایی که توسط توسعه‌دهندگان و کاربران باتجربه تولید شده‌اند در محل‌های بسیار گوناگونی پراکنده‌اند. این موضوع یکی از انگیزه‌های اصلیِ نوشتن این راهنما بود؛ به منظور تسهیل در ایجاد یک رابطه‌ی مستمر بین دانشِ کاربرانِ امروزیِ سی‌ساوند و افرادی که آرزو دارند آن را بیاموزند.

     پانزده سال بعد از "کتابِ سی‌ساوند"، نوشته‌ی ریچارد بولانگر²² که یک نقطه‌ی عطف به شمار می‌آمد، راهنمایِ فلاسِ سی‌ساوند²³ قصد دارد مقدمه‌ای ساده و قابل فهم که شامل اطلاعات به‌روز درباره‌ی آخرین ویژگی‌های متعدد سی‌ساوند است (نه با جزئیاتِ زیاد مانند کتابِ سی‌ساوند) ایجاد کند. هدف این است که این راهنما اطلاعات جدید را شامل شود و آن را در اختیار اجتماع بزرگتری از کاربران سی‌ساوند قرار دهد.

     ما در سرتاسرِ این راهنما کاری دشوار برای ایجاد تعادل بین دو حوزه در پیش داریم: به دست‌ آوردنِ دانشی شامل بیشترین و مهم‌ترین جنبه‌های سی‌ساوند برای کاربران و هم‌چنین موجز و ساده ماندن به منظور اجتناب از غرق شدن در اقیانوس امکانات سی‌ساوند. این راهنما مکرراً به منابع دیگری که با جزئیات بیشتری نوشته شده‌اند، ارجاع می‌دهد. از این قبیل منابع می‌توان به "راهنمای مرجع کانونیِ سی‌ساوند"، "مستندات اصلیِ پشتیبانی" که توسط توسعه‌دهندگان سی‌ساوند تولید شده و اجتماع کاربران را برای سال‌ها با هم در ارتباط قرار داده است، و "ژونال سی‌ساوند" (ویرایش شده توسط  جیمز هیرِن²⁴ و ای‌یان مک‌کِردی²⁵) که یک انتشاراتِ آنلاینِ دربرگیرنده‌ی تعداد زیادی مقالات مهمِ مرتبط با سی‌ساوند است، اشاره کرد.

    امیدواریم از خواندن این کتاب آموزشی لذت ببرید و برایتان در کار با سی‌ساوند آرزوی موفقیت داریم!

 

---

1. MIT ^{^}
2. Barry Vercoe ^{^}
3. MusicN ^{^}
4. Max Mathews ^{^}
5. open source ^{^}
6. LGBL ^{^}
7. rendering offline ^{^}
8. real-time ^{^}
9. MIDI ^{^}
10. OSC ^{^}
11. API (Application Programming Interface) ^{^}
12. tinyware computers ^{^}
13. graphical audio programming languages ^{^}
14. Pure Data: more commonly known as Pd - see the Pure Data FLOSS Manual for further information ^{^}
15. Max ^{^}
16. Reaktor ^{^}
17. text-coded ^{^}
18. SuperCollider ^{^}
19. text-based ^{^}
20. Csound version 6 ^{^}
21. functional syntax ^{^}
22. Richard Boulanger ^{^}
23. Csound FLOSS Manual ^{^}
24. James Hearon ^{^}
25. Iain McCurdy ^{^}